Mangoboom-moestuin-elektrificatie

Levenslang onder de mangoboom- zwaar werk in de moestuin- elektrificatie in Madiana.

In januari bezocht ik samen met Roel, een Groninger van 93 jaar Fatoumata. Roel vertelt dat hij het gezin al vele jaren ondersteunt en ook Fatoumata, 23 jaren jong, in de gelegenheid stelde om te studeren. Twee jaar geleden werd Fatoumata ziek, koorts en hoofdpijn, en na twee weken raakte ze verlamd over haar hele lichaam. Na een opname in het “Grote Ziekenhuis ”in Banjul verbeterde de verlamming deels. Inmiddels is er een stabiele eindtoestand: Fatoumata kan weer goed slikken, haar spraak is redelijk hersteld, de functie van de armen en handen is behoorlijk goed, maar ze kan haar urine en ontlasting niet ophouden en maar net een beetje lopen achter de rollator.
Ik tref haar aan in een stoel in de schaduw van een grote mangoboom met een rollator voor zich. Uit haar verhaal en het aanwezige dossier inclusief MRI beelden kan ik er geen medische diagnose op plakken. Wel is natuurlijk duidelijk dat hier sprake is van een tragedie. Ze is volkomen afhankelijk van de hulp van haar familie en haar toekomst is weg. Dankzij Roel heeft ze incontinentiemateriaal uit Nederland, maar dat valt toch niet als troost te kwalificeren, zelfs niet als schrale troost… Ik beloof haar weer te bezoeken als neuroloog Rudie bij ons op bezoek komt.
Afgelopen week hebben we haar samen bezocht. Rudie ziet op de MRI van de hersenen afwijkingen die duiden op een beschadiging van bepaalde hersendelen. Deze beschadigingen zijn ontstaan ten gevolge van een ontstekingsreactie in de hersenen na een virusinfectie. We kunnen haar nu vertellen dat de reden is van haar gedwongen verblijf onder de mangoboom, dat dit zich niet zal herhalen, dat haar angst voor een hersentumor onterecht is en dat het mogelijk nog iets zou kunnen verbeteren. Helaas zal dit de loop van haar leven- er is hier geen dagbesteding, geen Wajong, geen sociale werkplaats- niet doen veranderen. Ze blijft aan de mangoboom gekluisterd.

Moestuin

Zoals ik al eerder schreef is voor veel gezinnen in Gambia buiten de stedelijke gebieden de opbrengst van een moestuin een belangrijk deel van de inkomsten. In Madiana is de grote tuin van het dorp jaren onbruikbaar geweest door het ontbreken van een deugdelijke omheining. Gelukkig is het afgelopen jaar met financiering uit het buitenland een goed hek geplaatst, is de watervoorziening verbeterd door het slaan van een bron, waaruit water wordt opgepompt met zonne-energiepomp, en zijn verspreid over het terrein waterbakken gemetseld, waaruit de emmers gevuld kunnen worden. Op onderstaande foto’s is dit aanschouwelijk. Het blijft zwaar werk, maar de opbrengst wordt niet meer opgegeten door loslopend vee.

Elektrificatie.

In ons dorp is geen elektriciteitsnet. Dat betekent voor bijna alle gezinnen dat er ’s avonds bij het licht van een zaklantaarn ( kost batterijen), kaars of soms een lamp met zonnepaneeltje geleefd wordt. De Gambiaanse elektriciteitsmaatschappij is afgelopen jaar bezig geweest om markeringen te maken waar masten moeten komen. De hoop op licht in de duisternis die in de harten van de dorpelingen is gekomen krijgt nu een boost omdat er afgelopen week gaten zijn gegraven voor de masten. Nu is het wachten op het plaatsen van de masten, het aanbrengen van de draden en het aansluiten op het elektriciteitsnet. Dat laatste kan ook nog jaren op zich laten wachten. Elektriciteit wordt in Gambia opgewekt met dieselgeneratoren. De productiecapaciteit hiervan is te klein om het hele land te voorzien. Op momenten dat de vraag te groot is en het voltage daalt tot onder de 200 V worden hele gebieden afgeschakeld. Dat betekent bijna dagelijks een aantal uren geen elektriciteit. Na het weer inschakelen kan er een spanningspiek ontstaan waardoor veel apparatuur sneuvelt.