Nabrander

Nabrander

In mijn laatste blog vroeg ik jullie aandacht voor Seikhou Drammeh, voor wie de betaling van zijn reiskosten om naar de dovenschool te gaan aan het eind van dit jaar stopt. Omdat ik na zo’n vraag het resultaat wil terugkoppelen, moet ik jullie toch weer lastigvallen met mijn verhaal en daarom voeg ik nog wat laatste ervaringen toe.

Seikhou.

Binnen een uur na het plaatsen van de vraag of er mensen zijn, die de reiskosten van Seikhou willen doneren, meldde zich al iemand die zich bereid heeft verklaard, ijs en weder dienende, de komende jaren de schoolgang van Seikhou te betalen. De uren en dagen erna kreeg ik nog meer positieve reacties. Deze luxepositie maakt dan dat je hulpgevers moet meedelen dat er in de vraag al voorzien is. Dat geeft mij het gevoel iemand met edele motieven af te wijzen. Natuurlijk reageert iedereen daar goed op, dus mijn gevoel is alleen zelfkwelling. Kortom: sponsoring geregeld.

De laatste dagen

van ons verblijf worden gevuld met opruimen. Het zwembad met 16000 water laten we leeglopen en we proberen het water zo veel mogelijk “nuttig” te gebruiken. We troosten ons met de gedachte dat we er 4 maanden van genoten hebben, maar als je de dorpelingen met emmers water ziet sjouwen, dan is het wel verspilling. De frames met de muggennetten laten we tot op de bedden zakken – voorkomt zand op de bedden-, de gordijnen halen we van de rails en leggen we op bed en het geheel dekken we af met landbouwplastic.

De laatste avonden doe ik alleen spreekuur voor mensen, die ik terug heb laten komen. Nog een paar laatste wondcontroles, waarbij ik verbandmateriaal meegeef. In Nederland zou ik voor kleine wondjes een paar vettige gaasjes en gewone gaasjes van 10 x 10 cm meegeven en uitleggen dat ze die in vieren kunnen knippen. In Gambia heeft vrijwel niemand een schaar in huis en hebben veel mensen nog nooit een schaar gebruikt. Ik knip dus al het verbandmateriaal op maat voordat ik het meegeef. Even een weetje.

De moeders met ondervoede baby’s komen hun kindje laten wegen en, voor hen het belangrijkst, krijgen 2 pakken voeding mee. Met de moeders en Ali spreek ik af hoeveel pakken ze nog kunnen halen en op welk moment. Het meisje dat half februari na 5 maanden maar 500 gram was aangekomen, is nu in totaal 1,5 kg gegroeid. Nog wel een klein meisje, maar nu wel met babyvet.

De dag voor vertrek komt Binta de laatste was doen. Binta is 38 jaar en heeft 5 kinderen, van wie de jongste 4 maanden is. We communiceren gebrekkig met handen en voeten, maar we begrijpen dat ze het met 5 kinderen welletjes vindt. Het woord family-planning valt en dan lukt het “gesprek” niet meer. We roepen Ali om te vertalen en begrijpen dan dat ze in overleg met haar man het gezin compleet vindt en aan anticonceptie wil gaan doen. Het is er echter nog niet van gekomen. Anticonceptie is hier gratis……als het op voorraad is. Na uitleg kiest ze voor een implanonstaafje dat 5 jaar werkt. Ik geef haar een brief mee voor het family-planning spreekuur en we beloven dat ze eventuele kosten in november van ons terugkrijgt. T.z.t. horen we de uitkomst.

Na het afscheid van onze “Gambiaanse familie” rijden we via de nieuwe snelweg naar het vliegveld. Er komt ons een spookrijdende militaire vrachtwagen met een tiental militairen in de laadbak langs de middenberm tegemoet. We vragen ons af of dit een bewuste actie is of dommigheid. De trucks van de wegenmaatschappij rijden altijd helemaal links met te hoge snelheid. Bij een frontale botsing wordt het Gambiaanse leger gedecimeerd. Dit soort veel voorkomende gevaarlijke situaties gaan we niet missen.

Zaterdag

Na een vlotte reis zijn we vrijdagavond, binnen 12 uur uit en thuis, weer in Hoogeveen. Zaterdagochtend ga ik de eerste boodschappen doen om het weekend zonder Ramadan door te komen. In de buurtsuper voel ik me nogal de bekende vreemde eend. Was ik in Madiana blij dat ik sla kon bemachtigen, hier sta ik voor de koeling te kijken naar een de keuze-is-reuze assortiment aan slasoorten. Je kunt je voorstellen waarom volgens geleerden Nederlanders tot de gelukkigste mensen op aarde behoren: met zo veel keuze aan eten kun je toch niet ongelukkig zijn? Afgelopen week kocht ik in Madiana tomaten van een kleedje. Op de markt zaten een aantal meisjes van 8-10 jaar op een rijtje tomaten te verkopen met voor hen een kleedje met tomaten op hoopjes.10 dalasi (0,15) per bergje.Hoewel van elk hoopje een aantal exemplaren al in kennelijke staat van ontbinding waren, waren ze zeker zongerijpt. In de PLUS moet ik kiezen tussen…dat hoef ik niet uit te leggen. De halfvolle melk in Gambia (indien aanwezig) kost 1,70 € per pak en 1 liter yoghurt 2,10 €, dus hoezo dure boodschappen in Nederland…?

Met mijn mandje boodschappen sluit ik aan bij de bemenste kassa met vóór mij twee klanten met een paar artikelen. De enige meerderjarige winkelmedewerker spreekt mij aan met de vraag of hij mij kan begeleiden richting de zelfscankassa. Hij vertelt dat van de andere potentieel bemenste kassa de la niet open wil (“lijkt Gambia wel”). Ik bedank hem vriendelijk voor het aanbod, maar zeg dat ik de tijd heb om even te wachten. Hij kijkt mij met grote ogen en verwonderde blik aan en dringt niet verder aan. Na mij leggen twee jongens van plm. 10 jaar ieder 2 blikjes met een alcoholhoudend zoet drankje op de band. Terwijl ik mijn boodschappen in de tas doe, hoor ik de iets oudere kassière zeggen dat zij “officieel” dit pas mogen kopen als ze meerderjarig zijn en vraagt naar hun leeftijd. Beide jongetjes antwoorden dat ze 28 jaar zijn……. Inmiddels is de rij wachtenden een stuk langer geworden, de bekende winkelmanager durft het niet aan om anderen ook te begeleiden naar de zelfscan en er wordt toch een tweede kassière opgetrommeld. Waarschijnlijk was de la van de tweede kassa spontaan genezen(?)

Crocs.

Afgelopen winter vertelde ik over het “schoeisel” dat hier meestal gedragen wordt. De meeste mensen lopen op teenslippers, want die kosten bij de kruidenier om de hoek maar 1,50 €. (Daar kopen wij geen” van Bommel” voor). Er zijn wel iets betere plastic slippers met een bandje over de voet voor 2,50€, maar dat is alleen voor de beter gesitueerden weggelegd. Top of the bill zijn de Crocs-achtige slippers, die veel beter beschermen tegen verwondingen van de voeten en veel langer meegaan, maar dan tik je al snel 350 dal af = 5,-€.

Mochten jullie (namaak) Crocs hebben, die jullie (klein)kinderen te klein zijn en die nog in goede staat zijn……dan gaan we die graag verzamelen en sturen we ze tussen het verbandmateriaal, incontinentiemateriaal en kleding op per container.

“Winkeldochters”

Van een huisartsenpraktijk kreeg ik afgelopen week de vraag of ik urinekatheters en opvangzakken in Gambia kan gebruiken. In de loop van jaren waren overgebleven katheters verzameld en inmiddels naderde de uiterste gebruiksdatum.

Ik schets even. Nederland: dhr. Jansen wordt uitbehandeld ontslagen uit het ziekenhuis met een permanente urinekatheter. Voor het geval van katheterproblemen wordt een voorschrift voor reservemateriaal gemaakt. Een apotheek mag niet bijvoorbeeld 2 katheters leveren, want dat vindt de zorgverzekeraar te duur in verband met de afleverkosten van de apotheek. Een gecontracteerde groothandel mag dit leveren, maar ja…2 katheters…dat kan niet uit. Dus wordt er een doos met een tiental katheters en 30 opvangzakken bezorgd. Vééél goedkoper natuurlijk (ja, per katheter) Dhr. Jansen overlijdt na 2 weken met de originele katheter in functie. “Dokter, wat moeten we met deze spullen?” (en alle overgebleven medicatie en dieetvoeding). De apotheek moet alle geretourneerde materialen vernietigen. Dat vindt de dokter ook jammer en neemt ze mee naar de praktijk, waar ze in een la verdwijnen. En katheters worden door de huisartsen in de dagpraktijk bijna niet gebruikt, want bij een katheterwisseling heeft de patiënt alles thuis, dus de verzameling groeit gestaag.

Gambia: Kebba kan al een paar dagen moeilijk plassen, maar de laatste dag komt er niets meer. Hij wordt door de familie naar het dichtstbijzijnde kliniekje gebracht, maar daar kunnen ze geen katheter inbrengen. Vervolgens gaat Kebba door naar een groter ziekenhuis, waar hij op een overvolle Eerste Hulp beland. Er wordt een volle blaas vastgesteld. Helaas……de katheters zijn op. De familie gaat naar een apotheek om een passende katheter te kopen (even 500 dalasi aftikken). Kebba gaat opgelucht naar huis. Die opluchting blijft totdat de katheter verstopt gaat zitten en de urine langs de katheter loopt waardoor er een penetrante urinelucht om hem hangt (en zijn bed nat is). Het vervolg zal ik jullie besparen.

De 95 urinekatheters en 150 opvangzakken passen in 2 bananendozen en gaan naar Gambia.

Tot besluit

Ga ik vanaf nu mijn half Gambiaanse bril afzetten en weer “gewoon” weer door Hollandse brillenglazen de wereld om ons heen als heel normaal bezien. Hopelijk zijn jullie niet besmet geraakt en vinden jullie alles in ons landje heel gewoon. Dat scheelt veel energie.

Pas als we in november bij leven en welzijn weer naar Gambia vliegen, zal ik jullie op de hoogte houden van alle vreemde gebeurtenissen in West-Afrika.