Gevangen-Baobab eiland-Kankurang
Door: Freek-Jan
Blijf op de hoogte en volg Alied en Freek-Jan
26 Januari 2020 | Gambia, Madiana
Gevangen op 5 vierkante meter
Twee maanden geleden vroeg Gabrielle Stolwijk ( Nederlandse verpleegkundige die jarenlang in Gambia heeft gewerkt ) me om samen Jama te bezoeken. Jama is een 29- jarige Gambiaanse, die al 9 jaar aan huis/bed/rolstoel gekluisterd is door gewrichtsklachten. De vraag van Gabrielle: heeft het zin om haar naar Dakar te laten gaan voor een medische behandeling? Dakar is de hoofdstad van Senegal, ligt 400 km van Gambia en heeft beter geoutilleerde ziekenhuizen.
Jama vertelt dat ze 10 jaar geleden gewrichtsklachten kreeg aan alle gewrichten. Een groot deel van de gewrichten herstelde onbeschadigd, maar haar knieën bleven dik en pijnlijk. Ze kan al 9 jaar niet lopen door deze knieklachten. Haar dagen brengt ze door in een kamertje van 2 bij 2,5 meter met daarin 2 matrassen op elkaar op de grond, een rolstoel en een po. De rolstoel heeft kleine wielen zodat ze zichzelf niet kan voortbewegen. Bovendien is er een hoge drempel voor haar kamer om te voorkomen dat in de regentijd het water na een regen bui naar binnen loopt. Vóór haar kamertje ligt een oneffen zandbodem, die niet geschikt is voor een rolstoel.
Bij onderzoek zie ik dat beide knieën is 30 graden buigstand staan. Ze kunnen wel verder buigen, maar niet strekken. We noemen dit een flexiecontractuur, die ontstaat door verkorting van bind-, spier, en peesweefselweefsel als knieën lange tijd gebogen hebben gestaan. Bij een goede behandeling zal een fysiotherapeut de knieën dagelijks oefenen om dit te voorkomen. Bijkomend probleem is dat er in 1 knie nog een flinke actieve ontsteking aanwezig is: zwelling, warm en pijnlijk.
Als eerste behandeling geven we haar ontstekingsremmers en ik injecteer de ontstoken knie met een ontstekingsremmer. Omdat fysiotherapie aan huis hier niet bestaat, instrueer ik haar de niet ontstoken knie te oefenen door de knie met kracht te strekken.
Nu na 2 maanden is de gewrichtsontsteking verbeterd en de andere knie kan iets meer gestrekt worden. Ik heb contact gezocht met de mensen van een Nederlandse stichting (http://www.caring4mobility.org/ ) die hulpmiddelen uitleent. Misschien dat er “oprit ”om haar drempel over te rijden, een hulpmiddel om een eindje te lopen, een postoel haar omstandigheden iets kunnen verbeteren.
….maar of ze ooit weer mobiel zal worden….?
Baobab eiland
Baobab Island is een prachtig eiland gelegen in de Gambia rivier. Ten tijde van de dictator Jammeh werd het gebruikt als militaire basis, maar na diens vertrek in 2017 wordt het weer opgebouwd als toeristische bestemming.
We waren hier nog niet geweest, dus waren we wel voor een bezoek te porren. Na 45 minuten rijden kwamen we bij het vertrekpunt van de boten om naar het eiland te varen. Er waren slechts 2 boten, houten boten met BB motor, beschikbaar omdat de rest een “problem”had. Na een tochtje op de rivier met, erg ongebruikelijk, bewolkt en heiig weer, kwamen we via een gammele steiger op het eiland aan. Omdat het laag water was, was er maar een smal geultje om te varen. Na een welkomstdrankje volgde een boottocht van ruim 1 uur door de mangroves van de Gambia rivier : veel vogels, een krokodil en een aap. Daarna een prima buffet en vervolgens weer terug naar de auto. Conclusie: de moeite waard.
Kankurang
Kankurang ,zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Kankurang , is de dans van een in veren gehuld figuur en is verbonden met geesten, inwijding enzovoort. Bij de besnijdenis van jongens speelt de Kankurang een belangrijke rol.
Nog niet zo lang geleden werden jongens die besneden werden meegenomen naar de bush, ver weg van het dorp, en daar op traditionele wijze besneden: zonder verdoving, natuurlijk onsteriel en zonder de wond te hechten. Onder begeleiding van oudere mannen ( vrouwen niet welkom ) werden ze daar onderwezen in de tradities van hun stam. Ze bleven daar bij elkaar tot de laatste wond genezen was, soms tot 6 weken. Daarna werden ze feestelijk onthaald in hun dorp waarbij de Kankurang danste en er veel getrommeld werd.
De laatste weken is er een groep jongens besneden in ons dorp, gelukkig door een plaatselijk verpleegkundige op deskundige wijze. Helaas is er geen bush meer in dit gebied om ze bij elkaar te houden. Daarom huizen ze nu al 3 weken in een huis in aanbouw en worden we elke nacht getrakteerd op tromgeroffel en figuren die onder het slaken van ijselijke kreten met tegen elkaar kletterende kapmessen rondlopen. Kortom : alle mensen in een wijde omgeving klagen over het nachtelijke lawaai, maar het is not done om te gaan klagen. In dat geval zullen ze zeker toevallig wat vaker langs jouw slaapkamerraam marcheren.
Hier botst de oude traditie met de onmogelijkheid dit ver weg van de bewoonde wereld uit te voeren.
Twee maanden geleden vroeg Gabrielle Stolwijk ( Nederlandse verpleegkundige die jarenlang in Gambia heeft gewerkt ) me om samen Jama te bezoeken. Jama is een 29- jarige Gambiaanse, die al 9 jaar aan huis/bed/rolstoel gekluisterd is door gewrichtsklachten. De vraag van Gabrielle: heeft het zin om haar naar Dakar te laten gaan voor een medische behandeling? Dakar is de hoofdstad van Senegal, ligt 400 km van Gambia en heeft beter geoutilleerde ziekenhuizen.
Jama vertelt dat ze 10 jaar geleden gewrichtsklachten kreeg aan alle gewrichten. Een groot deel van de gewrichten herstelde onbeschadigd, maar haar knieën bleven dik en pijnlijk. Ze kan al 9 jaar niet lopen door deze knieklachten. Haar dagen brengt ze door in een kamertje van 2 bij 2,5 meter met daarin 2 matrassen op elkaar op de grond, een rolstoel en een po. De rolstoel heeft kleine wielen zodat ze zichzelf niet kan voortbewegen. Bovendien is er een hoge drempel voor haar kamer om te voorkomen dat in de regentijd het water na een regen bui naar binnen loopt. Vóór haar kamertje ligt een oneffen zandbodem, die niet geschikt is voor een rolstoel.
Bij onderzoek zie ik dat beide knieën is 30 graden buigstand staan. Ze kunnen wel verder buigen, maar niet strekken. We noemen dit een flexiecontractuur, die ontstaat door verkorting van bind-, spier, en peesweefselweefsel als knieën lange tijd gebogen hebben gestaan. Bij een goede behandeling zal een fysiotherapeut de knieën dagelijks oefenen om dit te voorkomen. Bijkomend probleem is dat er in 1 knie nog een flinke actieve ontsteking aanwezig is: zwelling, warm en pijnlijk.
Als eerste behandeling geven we haar ontstekingsremmers en ik injecteer de ontstoken knie met een ontstekingsremmer. Omdat fysiotherapie aan huis hier niet bestaat, instrueer ik haar de niet ontstoken knie te oefenen door de knie met kracht te strekken.
Nu na 2 maanden is de gewrichtsontsteking verbeterd en de andere knie kan iets meer gestrekt worden. Ik heb contact gezocht met de mensen van een Nederlandse stichting (http://www.caring4mobility.org/ ) die hulpmiddelen uitleent. Misschien dat er “oprit ”om haar drempel over te rijden, een hulpmiddel om een eindje te lopen, een postoel haar omstandigheden iets kunnen verbeteren.
….maar of ze ooit weer mobiel zal worden….?
Baobab eiland
Baobab Island is een prachtig eiland gelegen in de Gambia rivier. Ten tijde van de dictator Jammeh werd het gebruikt als militaire basis, maar na diens vertrek in 2017 wordt het weer opgebouwd als toeristische bestemming.
We waren hier nog niet geweest, dus waren we wel voor een bezoek te porren. Na 45 minuten rijden kwamen we bij het vertrekpunt van de boten om naar het eiland te varen. Er waren slechts 2 boten, houten boten met BB motor, beschikbaar omdat de rest een “problem”had. Na een tochtje op de rivier met, erg ongebruikelijk, bewolkt en heiig weer, kwamen we via een gammele steiger op het eiland aan. Omdat het laag water was, was er maar een smal geultje om te varen. Na een welkomstdrankje volgde een boottocht van ruim 1 uur door de mangroves van de Gambia rivier : veel vogels, een krokodil en een aap. Daarna een prima buffet en vervolgens weer terug naar de auto. Conclusie: de moeite waard.
Kankurang
Kankurang ,zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Kankurang , is de dans van een in veren gehuld figuur en is verbonden met geesten, inwijding enzovoort. Bij de besnijdenis van jongens speelt de Kankurang een belangrijke rol.
Nog niet zo lang geleden werden jongens die besneden werden meegenomen naar de bush, ver weg van het dorp, en daar op traditionele wijze besneden: zonder verdoving, natuurlijk onsteriel en zonder de wond te hechten. Onder begeleiding van oudere mannen ( vrouwen niet welkom ) werden ze daar onderwezen in de tradities van hun stam. Ze bleven daar bij elkaar tot de laatste wond genezen was, soms tot 6 weken. Daarna werden ze feestelijk onthaald in hun dorp waarbij de Kankurang danste en er veel getrommeld werd.
De laatste weken is er een groep jongens besneden in ons dorp, gelukkig door een plaatselijk verpleegkundige op deskundige wijze. Helaas is er geen bush meer in dit gebied om ze bij elkaar te houden. Daarom huizen ze nu al 3 weken in een huis in aanbouw en worden we elke nacht getrakteerd op tromgeroffel en figuren die onder het slaken van ijselijke kreten met tegen elkaar kletterende kapmessen rondlopen. Kortom : alle mensen in een wijde omgeving klagen over het nachtelijke lawaai, maar het is not done om te gaan klagen. In dat geval zullen ze zeker toevallig wat vaker langs jouw slaapkamerraam marcheren.
Hier botst de oude traditie met de onmogelijkheid dit ver weg van de bewoonde wereld uit te voeren.
-
26 Januari 2020 - 18:29
Ina Ten Caat:
Wat weer een leuk verslag. Leuke tip dat Baobab eiland, iets dat wij ook willen doen als wij in maart komen. Kan Alhagy mooi met ons mee. Moeten we even plannen. Zin in. -
27 Januari 2020 - 12:15
Hans En Trudi Van Vliet:
Beste Freek Jan en Aleid,
Inmiddels al weer 2 weken terug in Nederland, en weer heel hard gewerkt genieten we ook nog na van onze reis naar Gambia en zeker ook het bezoekje aan jullie. In ons hoofd zijn we al bezig met volgend jaar. We willen graag meer van het land, de cultuur en de mensen zien en leren.
We hopen jullie zeker weer te ontmoeten en Alhagy of collega te vragen.
Heel veel zegen op jullie werk en een hartelijke groet van Hans en Trudi van Vliet -
27 Januari 2020 - 22:55
Jeannette Withaar:
Heel fijn dat ik bovenstaande ‘live’ heb
kunnen ervaren! ( behalve de Kankurang dan)
Ik hoop dat Jama’s leven wat aangenamer kan
worden door de geboden hulp! Baobab eiland
is prachtig, met als hoogtepunt de boottocht,
krokodil en apen!
Het was weer een prachtige ervaring!
Groeten van Jeannette -
27 Januari 2020 - 22:55
Jeannette Withaar:
Heel fijn dat ik bovenstaande ‘live’ heb
kunnen ervaren! ( behalve de Kankurang dan)
Ik hoop dat Jama’s leven wat aangenamer kan
worden door de geboden hulp! Baobab eiland
is prachtig, met als hoogtepunt de boottocht,
krokodil en apen!
Het was weer een prachtige ervaring!
Groeten van Jeannette -
30 Januari 2020 - 15:38
Gabriëlle Stolwijk:
Dankbaar weer voor wat je voor Yama doet. Jammer dat ik daar niet woon om wat meer te kunnen ondersteunen
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
