Geneuzel

Geneuzel

Ik realiseer me terdege dat dit weblog maar geneuzel is in de marge, terwijl er in Oekraine gevochten wordt. Lezers, die van mening zijn dat dit een goede reden is om te stoppen, kan ik helemaal gelijk geven. Zij kunnen er natuurlijk voor kiezen om niet verder te kijken en mijn verhaal weg te klikken.

Uit de ziekenboeg.

Eerst een goed bericht: Ebrima, de man met het slokdarmprobleem, kan weer eten als een slootgraver ( doen ze hier overigens niet aan )en is in 1 week weer 5 kg aangekomen. Hij weegt nu 51 kg bij een lengte van rond 1.65 en is in twee weken 8 kg aangekomen. Hij glimt van trots en is als herboren.

Tja. .en nu Ali Baba's continuing story: afgelopen maandag en dinsdag is hij voor de baard van de profeet op en neer naar Banjul gereisd: de dokter was er niet. Op woensdag heeft hij de behandelend Cubaanse arts gesproken en zij had ( begrijpelijk) bedacht dat het niet verstandig is zonder uitslag van een CT scan naar Dakar te gaan. Op donderdag toog hij weer naar Banjul: de CT scanner doet het niet. Maar geen nood, want in het grote ziekenhuis in Serrekunda staat ook een scanner. Bij aankomst in Serrekunda bleek dat te kloppen. Helaas had het apparaat ook al een "small problem ". Maar in een prive-kliniek in Abuko staat een werkende scanner. Dus op vrijdag naar Abuko : hier werkt de dokter als goed moslim niet op vrijdag. Toen hij me dit relaas vertelde vrijdagavond, deelde hij mee op zaterdagochtend een afspraak te hebben voor de CT. Nog eeeeeeven wachten daarna tot de uitslag bekend is en dan...... wordt vervolgd.

Marabouts

Eerst wil ik nog een aanvulling geven op mijn eigen balk ( zie stukje vorige week ), daartoe gedwongen door een reactie van onze oudste zoon onder het stukje.In Hoogeveen was vroeger een "strieker" genaamd Kobus.Het was een oudere man met een grijze baard, die in een klein huisje woonde. Ik hoorde wonderen van mensen die hem bezochten met allerlei kwalen, maar ook met wratten. Dat bracht me ertoe om kinderen met hardnekkige pijnlijke voetwratten, die ik al een aantal keren vruchteloos gemarteld had met vloeibare stikstof, naar hem te verwijzen. Daarvan kwamen mij genezingen ter ore. Omdat onze jongste zoon graag van zijn wratten af wilde ( nadat ik hem met bloedend vaderhart even vruchteloos had gemarteld ) , zijn we samen naar Kobus gegaan. Terwijl ik Kobus nieuwsgierig bevroeg naar zijn geheimzinnige gave, wreef hij met zijn duim over de wratten. Na een vrije bijdrage vertrokken we weer. De wratten werden na een weekje blazig en verdwenen, voorgoed.

Marabouts in Gambia.

Een Marabout is oorspronkelijk een wijze Koran-schriftgeleerde. De term is door de tijd heen een vergaarbak geworden van behandelaren met traditionele methodes. Ik vergelijk het maar met onze term alternatieve genezers ( m.i. beterbehandelwijzes ), waar tenslotte ook geen gemeenschappelijke basis voor aan te geven is.

Om enige ordening aan te brengen in wat ik afgelopen week gehoord heb, ga ikmaar weer een kunstmatige indeling maken.

1: De originele Marabout.

Deze (mannelijke ) schriftgeleerde werkt uitsluitend vanuit het islamitische geloof met Koranteksten. Je kunt naar hem toe gaan bij kinderloosheid, als je op reis gaat ( bijvoorbeeld via de woestijn naar Europa) en vooral bij geestelijke problemen. De Korankenner leest dan verzen uit de Koran die van toepassing zijn op de reden van komst. Soms schrijft hij een passend vers op een leitje, wist de tekst uit, stopt het houten plankje in water, waardoor de kracht van de tekst overgaat in het water. Vervolgens kun je je wassen met dit water. Mensen die een psychisch probleem hebben doordat ze bezeten zijn van een geest fluistert hij een korantekst in het oor met het verzoek aan de geest om dit hoofd te verlaten. De schoenmaker houdt zich bij zijn leest en gebruikt geen medicijnen met betanddelen van planten, wortels, bast, vruchten van bomen of planten.

2: de Marabout -herbalist.

Aan de andere kant van het spectrum zit de herbalist. Zoals de naam al zegt, behandelt hij uitsluitend met natuurlijke geneesmiddelen. Hij heeft een tuin, waarin hij geneeskrachtige planten kweekt of gaat de bush in om bestanddelen voor zijn medicijnen te zoeken. In 2010 heb ik een nascholingscursus voor huisartsen in Gambia georganiseerd en daarbij ook een herbalist als spreker uitgenodigd. Meneer Colley ( hij wordt overigens dokter Colley) genoemd, doet spreekuur in een sterk verduisterd vertrek, waarbij zowel hijzelf als de hulpvrager op een mat op de grond zit. Het is een uiterst beminnelijke man met een grijze baard, die een zeker charisma heeft.in zijn voordracht voor de huisartsen vertelde hij met veel overtuigingskracht over zijn methode. Helaas ontkrachtte hij aan het eind zijn relaas door te vertellen dat hij bij mannen met plasproblemen door een vergrote prostaat de plasbuis doorblaast met een fietspomp. Bij het herbalisme lijkt me dit geen algemeen aanvaarde behandeling.

3: de Marabout- spiritualist.

Bij ziekte speelt volgens de overtuiging van veel mensen het bestaan van witches-heksen en duivelse krachten een rol. De spirituele marabout ziet deze onzichtbare wezens en weet goed hoe die te ontkrachten. Door veel abacadabra en andere prevelementen ontdekt hij precies hoe het zit en doet hij de hulpvrager de oplossing aan de hand. Dat kan zijn dat iemand ziek wordt door een familielid die hem laat beheksen of een ander lid van de gemeenschap, die dit veroorzaakt. Dit geeft soms aanleiding tot akelige situaties: mensen worden bestraft voor iets waaraan ze part noch deel hebben ( vergelijkbaar met heksenverbranding), maar ook dat de patient zichzelf kan genezen ( bijvoorbeeld van HIV) door sex te hebben met een jonge maagd. Kortom : recept voor narigheid.

Voorbeeld dat ik hoorde : in een grote familiecompound is een kind aan het kwakkelen. Men vermoedt dat de moeder ( die natuurlijk aangetrouwd is) dit veroorzaakt. Er wordt een marabout uitgenodigd. Iedereen zit in een grote kring. Er wordt een kip opgeduikeld, die gedrogeerd wordt en bepreveld. De kip wordt in de kring losgelaten en de kip valt neer bij de dader. Deze ontkent en beschuldigt de geleerde van misleiding. Later krijgt de beschuldigde ( die inmiddels met de nek wordt aangekeken ) klachten, gaat slingerend lopen, valt af en daardoor krijgt de helderziende gelijk. Dit voorbeeld wordt mij in grote ernst verteld en ik neem het als waarheid aan.

4: De Casamance-Marabout.

In de Casamance = Zuid-Senegal wonen veel mensen van de Jolastam en die hebben daar hun eigen "grote Marabouts". In ons dorp wonen ook relatief veel Jola's en die zoeken dan hun heil bij de genezers uit het gebied van hun voorouders. Zij hebben veel charisma. In dit gebied is de vermenging van animisme en islam nog duidelijker dan in Gambia. Deze marabouts gebruiken voor hun behandelmethode relatief veel gebruiken uit het animisme. Amuletten gemaakt van dieren en Kauri - schelpen spelen daarin een grotere rol. Hoewel wij alleen verhalen horen van mensen die overleden zijn na hun heil in de Casamance te hebben gezocht, is dat natuurlijk maar één kant van het verhaal. Toch wil ik met jullie een ervaring delen.

Een aantal jaren geleden ontmoette ik op de eerste ochtend na aankomst in november bij mijn "broodloopje" de eigenaar van de kleuterschool tegenover ons. Hij was opvallend afgevallen en ik vroeg hoe het met hem ging : uitstekend. Een paar dagen later kwam hij toch maar even met klachten van afvallen en bij navraag vermoeidheid en nachtzweten. Na een intens gesprek adviseerde ik hem een HIV test te doen. Uitslag positief. Ik raadde hem aan om een kliniek, waar gratis HIV-remmers verstrekt wordt te bezoeken en gaf hem geld voor vervoer. Daarna bleef alles stil.....

Na ons Kerstreces in Nederland kwam de vraag om hem in zijn familiecompound, 100 km het binnenland in, te bezoeken. We bezochten hem en troffen hem onherkenbaar vermagerd aan. Hij was te zwak om te zitten. Hij bleek ( waarom?) toch naar de Casamance te zijn gegaan voor local treatment. Kort daarna is hij overleden.

Samenvattend : boeiende en pakkende materie die in eerste instantie ver van ons af staat, maar bij nader inzien toch mogelijkwel raakvlakken heeft met de situatie in Nederland .

Toubabokunda klussen

Geregeld logeren er mensen in de gastenkamers van "Toubabokunda ". Kunda betekent "erf van " en Toubab is "witte".Vergelijkbaar met de benamingen in Twente als "Erve Schots". Elk winterseizoen zijn hier klusjes te doen. Vooral het lakken en schilderen van de houten deuren, ijzeren poorten en frames van carport en zonneboiler zijn tijdrovende klusjes. Het tijdrovende zit niet zozeer in het te behandelen oppervlak als wel dat alleen in de ochtenduren de temperatuur laag genoeg is om de verf niet aan de kwast te laten drogen. Omdat we om 8.30 ontbijten en het om 11.00 te warm wordt, blijft er met 2x een koffiepauze maar weinig tijd om te klussen over. Harde arbeid dus.. Gelukkig was daar afgelopen week Jeanette om een kwastje mee te werken( zie foto ).

Kynofobie.

Ter geruststelling : ik heb het ook moeten opzoeken en betekent gewoon "bang voor honden ".Onze honden laten het niet toe dat vreemden zomaar het terrein oplopen en gelukkig gebeurt dat ook maar heel sporadisch. Tijdens mijn spreekuur echter zullen ze hooguit nieuwsgierig komen kijken, maar dat vertrouwen sommige mensen toch maar matig. Ali zwaait dan met de bezem om de honden afstand te laten houden. Afgelopen week kwam er een verschrikt kijkende hoogzwangere in mijn "spreekkamer". Tijdens het gesprek had ze alleen maar oog voor de openstaande deur. Na afloop van het consult wilde ze niet vertrekken. Ze vluchtte zelfs weg achter het gordijn dat het badkamertje afsluit. Pas nadat alle honden op grote afstand vastgehouden werden en een begeleider van buiten de poort was gekomen, verliet ze het pand. Naar verwachting zal er geen herhaalconsult volgen.

Uitroep van pijn.

Zoals al eens verteld, komen hier veel mensen met akelige infecties van met name handen en voeten aan de poort. Afgelopen week kwam er een pubermeisje met veel pijn aan een vinger. Aan de voorkant van een vingertop zag ik pus doorschijnen. Overigens vind ik het erg lastig bij mensen met een donkere huid te zien waar pus onder de huid zit. Inmiddels heb ik al zo veel mensen pijn gedaan door te incideren, dat ik overweeg mijn naam van Mister Doctor Freek te voorzien van het aanhangsel "de beul van Madiana" Toen ik de snee, met succes, in de vingertop zette kermde ze iets als "Woei, woei".Op dat moment realiseerde ik me dat ons "Au,au,au" in andere talen ook anders klinkt. Vreemd dat me dat niet eerder is opgevallen. Ter vermindering van mijn schuldgevoel wil ik wel opmerken, dat ze na 2 dagen pijnvrij was en de vingerinfectie sterk verbeterd. En zachte heelmeesters.....