Dorpse dingen

Dorpse dingen

Terwijl de verschrikkingen in Oekraine voortduren, maak ik toch maar mijn wekelijkse verhaaltje.

We zien dat in Nederland de lente begint met temperaturen in de dubbele cijfers. Hier zuchten de Gambianen onder een koude periode met een kille zeewind. De temperatuur zakt 's nachts onder de 20 graden en overdag blijft het onder de 30 graden. 's Avonds kruipen we dicht in de lijzijde van de veranda en als we naar bed gaan leggen we het fleecedekentje klaar. Gelukkig hebben we een hoge frustratietolerantie en daarom klagen wij niet.

Ali Baba

Allereerst een rectificatie : Ali zou vorige week zaterdag naar Dakar vertrekken, maar de verwijsbrief was toch nog niet klaar en in het ziekenhuis in Dakar kon hij niet terecht zonder Covid-vaccinatie. Afgelopen donderdag heb ik hem thuis opgezocht: hij liet mij de verwijsbrief gedateerd 14 maart lezen en toonde zijn vaccinatiebewijs. In de verwijsbrief wordt nu ook gesproken over mogelijk bestraling en/of chemotherapie. In de tussentijd heeft Ali via via onderdak geregeld bij een Gambiaanse familie die in Dakar woont en van wie de vrouw des huizes verpleegkundige in het ziekenhuis is. Gisteren zou hij vertrekken. Overigens vond ik de tumor al weer groter geworden....

Vrouwen-groentetuin.

Een paar honderd meter van ons huis zijn de volkstuinen van Madiana. In Nederland heeft ieder volkstuintje zijn eigen kraan en tuinhuisje. Hier is "ons domein" een lap grond van naar schatting 300 x 300 meter, waar (hoe?)veel vrouwen ieder een stukje bewerken. Een aantal jaren geleden was deze tuin onbruikbaar omdat de omheining, bestaande uit stokken en palmbladeren regelmatig vernield werd door hongerige koeien, die gevolgd door geiten en schapen de hele oogst in 1 nacht vernielden. Sinds 3 jaar is er een fors bedrag geinvesteerd ( waarschijnlijk door sponsors) in een deugdelijk hek en een watersysteem. Hoewel de putten nog steeds te gebruiken zijn, is er nu ook een borehole met pomp, die van elektriciteit wordt voorzien door 40 zonnepanelen en 130.000 liter water per dag produceert. Het water stroomt in grote cementen bakken en de dames scheppen hier het water uit met emmers. De afstand tussen de bakken is zeker 50 meter, zodat sommigen nog best even een sjouw hebben met hun 20 liter water. Boven elke bak is een kraan, zodat de watertoevoer afgesloten kan worden als de bak vol is.....dat wil zeggen als de kranen intact zijn. Bij rondkijken zie ik geen enkele functionerende kraan. De kranen zijn de goedkoopste in hun soort, 3 euro per stuk, en leggen snel het loodje. Voor 15,- euro per stuk zijn hier vrijwel onverwoestbare kogelkranen te koop. Door de structuur van de waterleiding op het terrein zijn sommige bakken eerder vol dan andere. De bakken die vooraan in de leiding zitten stromen dan over terwijl de laatste nog lang niet vol zijn. En omdat er zoveel water verspild wordt, is de grote roestvrije watertank van 40.000 liter volkomen nutteloos. Met 10 nieuwe kranen is de zaak opgelost, maar wie zal dat betalen? De omheining en het hele watersysteem hebben een vermogen gekost, mijn schatting is 100.000 tot 150.000 euro, maar op de kranen is bezuinigd.

En 4 dg geleden kwam een buurvrouw Ali vertellen dat het watersysteem al 3 dagen niet werkte. Iedere vrouw droeg 25 dalasi= 0,40 € bij voor reparatie maar het bedrijf dat de aanleg heeft verzorgd vertelde dat ze het beheer niet meer deden, dus werd er weer met emmertjes water uit de put gewerkt ( zie video ).Zoals te zien is er een cementring van minimale hoogte rond de 10 meter diepe put: levensgevaarlijk. Zoals ik vorige week beschreef sta ik inmiddels bekend als dorpswateraar, dus of ik ook wel even....... Het is me gelukt ( inderdaad geluk ) om de omvormer weer aan de praat te krijgen en ook de volgende storing met hulp van de van internet geplukte handleiding op te lossen.

Langs ons huis lopen 's ochtends vroeg de dames al richting gardeno ( in het Mandinka nemen ze het Engelse woord en plakken er een o achter ) gewapend met simpel tuinmateriaal op hun hoofd, uit jerrycans gefabriceerde emmers met ijzerdraadhengsel in hun handen, een baby op de rug en de jongste kinderen in hun kielzog. Als de zon te heet op hun hoofd en kinderen brandt komen ze terug, vaak met sprokkelhout, om de lunch te gaan koken. Rond vijf uur lopen ze weer richting "hobbytuin" en als het donker begint te worden horen we hen terugkomen, vaak met luid gekakel en gelach. Waar halen ze de energie vandaan?

De klachten die, vaak al oud uitziende, vrouwen op mijn spreekuur te berde brengen bestaan dan ook vaak uit pijnklachten in nek, rug, schouders en knieen. Dokuo akoleata gardeno = zwaar werk in de tuin.

De opbrengst van de tuin wordt verkocht op de markten van Serrekunda, vaak via een tussenpersoon. Je kunt tenslotte niet én in de tuin werken, én op de markt zitten, én de was doen, koken en vegen.

In de dorpsstraat

is veel te zien dat wij helaas vaak niet meer opmerken. Dat realiseren we ons vaak pas als we bezoekers hebben die nog fris tegen de omstandigheden hier aankijken. Ik probeer uit alle macht die onbevangen blik vast te houden en afgelopen week lukte dat soms.

Vandaar bijgaand de foto van 2 buurmannen : de imam van de dichtstbijzijnde moskee in zijn gewaad met hoofddoek en bijpassende schoenen, die een ochtendwandeling maakt met buurman Kemo ( inderdaad de elektricien / loodgieter die uit hoofde van zijn dubbelfunctie twee vrouwen heeft ) ,die door de nasleep van een motorongeval met een elleboogkruk loopt en gekleed is in werkkleding van de firma Wiertz, een oude slobberige lange broek en verfomfaaide crocs. Zijn kleding is waarschijnlijk per container uit Nederland gekomen.

Verder een foto van de koopwaar van buurvrouw Binta bestaande uit een vegertje met veel geduld gemaakt van palmbladeren, plastic zakjes met een soort theeblaadjes en zakjes houtskool voor die mensen die zich niet de uitgave van 4 euro voor een grote zak houtskool kunnen veroorloven.

Als laatste een dame, die elke ochtend voor ons huis langs loopt op weg naar haar tuin en die voor het transport van warme kleding, klein tuingereedschap en haar ontbijtje lang geleden een babybadje gescoord heeft, dat ze kunstig in evenwicht houdt op haar hoofd.

Alle foto's overigens met toestemming van de figuranten.

En komende zondag op deze plaats mijn zwanenzang voor dit winterseizoen.