Voortgang

Vooruitgang

Ali Baba

Waarin het kleinste landje van Afrika groot kan zijn: Ali Baba heeft afgelopen dagen doorgebracht in ziekenhuizen met wachten op de uitslag van de CT scan en het schrijven van de verwijsbrief. Gisteravond heb ik hem het door jullie gedoneerde geld overhandigd om naar Dakar te gaan. Er is afgelopen week een schip van de organisatie Mercyships ( zie www.mercyships.org) in Dakar aangekomen. Dit is een drijvend ziekenhuis met veel faciliteiten. Er zijn een flink aantal operatiekamers, maar de vraag is of alle operaties al ingepland zijn. Mogelijk geeft dit Ali een extra kans om de tumor te laten verwijderen. Op bijgaande foto is te zien hoe groot het gezwel inmiddels is geworden. Zodra ik meer informatie heb, zal ik het laten weten.

Schoonmaak

Voor mij is het lastig om mensen, die een keer op het spreekuur zijn geweest te herkennen. Gelukkig weet ziekenbroeder Ali wel of iemand al eens eerder geweest is en vaak ook met welke klachten. Hij is voor mij dus een wandelend HIS ( Huisarts Informatie Systeem). Toch herken ik de jonge vrouw, die nu binnenkomt direct. Ze heeft namelijk nog twee hoektanden aan 1 kant van haar mond, die precies boven-onder elkaar staan. Articuleren is met zo'n gebit, of beter gezegd ontbreken van gebit, natuurlijk erg lastig. Ik moest denken aan mijn oma, die mij 's ochtends goedemorgen wenste voordat haar gebit uit het glas op de tafel met lampetkan naar haar mond was verhuisd. Je ziet hier veel mensen met enorme carieuze gebitten, en dus veel tand- en kiespijn, en omdat de enige remedie dan het verwijderen van de boosdoener(s) is, zijn er bij veel mensen ontbrekende gebitselementen, maar deze jonge vrouw maakt het toch wel heel bont.( beter gezegd: heeft wel veel pech )

Deze ongeveer 30 jarige vrouw begint in het Mandinka een heel klachtenrelaas tegen Ali. Hij krijgt er geen speld tussen. Zo langzamerhand kan ik deze taal een beetje volgen ( van het Wolow, Fula en Jola maak ik niets ) en ik hoor het woord "jaar" met het rangtelwoord "drie" en het woord "kuro". Ik ken dit woord vooral van "de was doen ". Als hier wasmachines zoudenzijn, zouden die dus kuromoto's heten. Ik kan me niet voorstellen dat ze met Ali over de was aan het praten is en tijdens de spraakwaterval bedenk ik dat het ook menstruatie betekent. Zoals in veel culturen wordt de menstruatie hier als een reiniging beleefd, dus net als de was doen, en is elke verstoring van het maandelijks ritme reden tot ongerustheid. Ook in Nederland maken vrouwen zich soms ongerust als ze door de prikpil of het hormoonspiraaltje niet menstrueren. Het geeft een gevoel of de hele buik vol zit "met troep".

Deze tweetandmevrouw vertelt volgens de vertaling van Ali dat ze al drie jaar niet meer menstrueert. Ze is bang dat dit een ziekte is. Bij uitvragen is ze als jong meisje gaan menstrueren en heeft drie kinderen met 5 en 3 jaar tussentijd. Dan bedenk ik dat ze de vorige keer met een kind aan de borst kwam???Dat klopt : ze is 1 jaar geleden bevallen van haar derde kind en geeft borstvoeding. Ik leg uit dat het heel normaal is om niet maandelijks bloed te zien tijdens borstvoeding. Ze lacht haar spaarzame tanden bloot en vertrekt gerustgesteld.

Uit de kleren.

De voormalige "woning" van onze tuinman / bewaker Ali is gepromoveerd tot spreekkamer. Het meubilair bestaat uit een tweezitsbankje, waarvan ik de plankjes van zitting en rugleuning al eens heb vastgezet en twee eetkamerstoelen, die oorspronkelijk een zitting en rugleuning van een soort rotan hadden. Dat rotan is al lang verpulverd door het klimaat en vervangen door plankjes triplex. Bij één van de stoelen ontbreekt overigens de rugleuning. De twee stoelen zijn in gebruik voor de klanten en Ali en ik zitten naast elkaar op het bankje. Achter een roze gordijn, dat afkomstig is uit de slaapkamer van onze oudste kleindochter ( uit haar allesrozeperiode ) is een mini- badkamertje: toilet, wastafel en douche. Deze badkamer is in gebruik als onderzoeksruimte als er iets in het "private part" bekeken moet worden.

Mannen vormen een minderheid op het spreekuur ( net als in Nederland) en komen nogal eens met een klacht van het gebied tussen knieen en navel. Dat is het deel dat aangeduid wordt met "private part". Ali vertaalde vorige week een klacht van een man als "problem in the box", terwijl hij op het onderlichaam van het slachtoffer wees. Als echte "oosterling " is bij mij box vooral boks, dus dialect voor broek. Dat gaf even wat verwarring in de communicatie, maar uiteindelijk bleek dat de "box" de balzak was. Ik nodig de man dan uit om met mij achter het roze gordijn te verdwijnen. Gewapend met een zaklantaarn- de verlichting is niet gemaakt voor onderzoek, aan het eind van de dag wordt het al wat schemerig, de donkere huid werkt niet mee en mogelijk neemt mijn gezichtsvermogen af- beschijn ik dan het aangedane lichaamsdeel, nadat dit ontbloot is.De vraag om het lichaamsdeel te ontbloten stel ik met gebaren, omdat de patient geen Engels spreekt.Het bij mij ingeslepen gebaar is dan het naar beneden bewegen van mijn handen : broek omlaag. Helaas werkt dat niet bij een man die gekleed gaat in een haftan. Ik begin dan met het gebaar omhoog en afhankelijk van het aanwezig zijn van een onderbroek of lange haftanbroek vervolgens omlaag. Dat laatste gebaar kan ik geregeld overslaan omdat vaak onderkleding ontbreekt.

Vrouwen dragen hier voor 99 % lange jurken, dan wel gedrapeerde lappen. Bij het beluisteren van de longen of hart is er vaak wel een opening tussen het geheel te vinden, maar soms is het een heel gedoe om het te onderzoeken lichaamsdeel in beeld te krijgen. Vrouwen dragen ook vaak geen ondergoed en het optillen van de rokken geeft dan een probleem. Nu is ontbloten natuurlijk geen must, maar als ze mijn oordeel willen, zal ik het soms toch moeten zien. Het doet medenken aan de periode dat dames in Nederland bodystockings droegen en dan kwamen voor een plekje op de rug. De enige manier om dan het plekje te beoordelen is "alles uit ". Mogelijk gaf het deze dokter nog meer een ongemakkelijk gevoel dan de dame in kwestie.

Zo prive als de private part zone is, zo gewoon is het ontbloten van het bovenlichaam. Als kinderen die borstvoeding krijgenhet op een huilen zetten, wordt hun de mond direct gesnoerd door er de tepel van een inderhaast uitgebrachte borst in te drukken. Geen gedoe met een voedingsbh hier. Niet zelden loopt de vrouw na afloop weg met het kind nog aan de borst of is ze vergeten de betreffende borst op te bergen. Ik kan dit overigens niet rijmen met de jonge vrouwen die hier "op weg naar de disco" met een fors decollete en pushup-bh hun boezem wel degelijk lijken te sexualiseren. Kennelijk verdwijnt dit fenomeen na de geboorte van het eerste kind.

Helder water

In november schreef ik over het watersysteem van het dorp, dat al een half jaar niet werkt:" it is having a problem" ofwel "er is een probleem" is dan hier de logische verklaring. Geen speld tussen te krijgen. En dan blijft het stil. Het gevolg is dat iedereen weer water uit de put naar boven moet trekken met meer kans op darminfecties door verontreinigd water. Als te actieve, Westers denkende man met veel tijd moet ik me dan enorm bedwingen om niet op onderzoek uit te gaan. Afgelopen week kreeg ik een medestander:Huub, die 100 meter verderop woont, kon het ook niet uitstaan en samen besloten we actie te ondernemen.

Buurman Kemo is loodgieter / elektricien en vindt zich zelf een belangrijk persoon in de gemeenschap. Natuurlijk is hij blij met ons initiatief en gaat hij naar de alkalo- burgemeester- om een sleutel van het toegangshek te vragen. De afspraak is om 's middags om 4 uur samen te gaan. Ik ga op de afgesproken Nederlandse tijd naar Kemo en zijn eerste vrouw Binta ( als loodgieter EN elektricien moet je toch zeker 2 vrouwen hebben) vertelt me in haar minimale Engels: Kemo is out, but he will come soon. Ik vraag het tel.nr van Kemo en bel hem: hij is onderweg. We spreken af om naar het watersysteem te gaan en elkaar daar te treffen. Na een kwartiertje komt Kemo aanrijden met een fikse rookpluim achter zijn auto. De auto rijdt waarschijnlijk op een mengsel half diesel- half olie. Kemo stapt uit en wil de het poortjeopenen : op slot. Dat wisten wij inmiddels ook. Hem zou verteld zijn, dat het hek open was. Niet dus. Terwijl zijn auto extra dieselwalm uitbraakt, rijdt hij naar de alkalo en komtterug met de sleutel.De tijd doden we door rond het hek te lopen en ontdekken dat het kippengaas zodanig mishandeld is, dat we er overheen kunnen stappen.

Bij meten van de uitgangsspanning van de panelen : werkt. De omvormer bleek tot leven te wekken door de schakelzekeringen op "On" te zetten. Helaas gaf het display geen informatie, dus lastig om een diagnose stellen. Wel zagen we een roodlampje branden met een foutmelding. Het werd al laat.

De volgende ochtend weer op pad gegaan met het plan om eerst te meten of de omvormer 230 V produceerde richting pomp. Toen bleek in een schakelkastje de verbinding tussen omvormer en pomp defect te zijn. Met 1 kroonsteentje was de verbinding weer gemaakt. Vervolgens de zonnepanelen ingeschakeld, de omvormer aangezet en we constateerden dat nu een groen lampje "Run" brandde. En toen hoorden we als een waterval het water boven in de tank klateren: prachtig geluid. We namen de meterstand op en na 5 uur weer : 90.000 liter water geproduceerd.

Inmiddels blijken overal kranen te ontbreken ( van de leiding afgehaald) of fors te lekken Volgende probleempje dus.

Afgelopen dag kregen we al veel blije reacties. Helaas hebben we nog niet het ereburgerschap van het dorp aangeboden gekregen.

Gisteravond op mijn spreekuur verscheen een heel oude dame,die na het verstrekken van medicatie een heel verhaal begon met steeds het woord "pompo ". Roem is ons al vooruit gesneld: of we het watersysteemop hun compound ( zonnepanelen, pomp en tank) ook wel wilden repareren, want ze hebben al 2 maanden geen water. En de technici die ze bellen komen niet.

Klein leed hier vergeleken met het onbeschrijfelijke leed in Oekraine, in de Russische families van omgekomen dienstplichtige soldaten en nog "een paar" andere plaatsen op onze aardkloot.