Decorwisseling

Decor

Hoewel ons leven zich op dit moment in het decor Hoogeveen afspeelt en er dus in strikte zin geen sprake is van een verslag uit Madiana, probeer ik op deze kille en grijze zondagmorgen toch maar in de zondagse typeflow te blijven.

Afternoon after.

Maandag hebben we onze (klein)kinderen naar het vliegveld gebracht en na een gezellige week afscheid genomen. Inmiddels is hun herinnering aan een week Gambia waarschijnlijk alweer naar de achtergrond gedrongen door de postvakantiedrukte, die wij in mijn huisartsenpraktijktijd altijd verwoordden met “De Filistijnen over U” naar, als ik me goed herinner, het Bijbelse verhaal over het krachtmens Simson. Wij ervaren na hun vertrek dat zo’n week door alle prikkels op ons verouderende gestel een vermoeid gevoel achterlaat, ondanks de fijne ervaring, maar door onze spaarzame conversatie daarna (we kunnen heel goed weinig zeggen) herstellen we weer snel.

Graf.

Naar aanleiding van het sterven van opa Sillah (zie blog vorige week) hebben we nog eens geïnformeerd naar de gang van zaken na overlijden in Gambia.

Direct na het overlijden wordt er naar familie, vrienden en bekenden een telefoontje gepleegd ter informatie. Voordat, ongeveer 15 jaar geleden, er een dekkend telefoonnetwerk was, werd er gebeld naar een telecenter in een dorp en ging vandaar iemand lopend of per fiets als aanzegger het dorp door. Naast het organiseren van zitplaatsen op het erf door de huur van stapelbare plastic stoelen, het samen bidden voor de overledene door de imam en oudsten van de moskee moet er op korte termijn een graf gedolven worden. Op een islamitische begraafplaats wordt er op een graf hooguit een klein ijzeren paaltje met nummer geplaatst, maar ook soms een houten paaltje dat snel door de termieten verorberd wordt. De gravers, mannelijke familieleden en buren, beginnen dus “op de gok ”ergens te graven. In januari, het heeft 3 maand niet geregend, betekent dat dat er met pikhouwelen begonnen wordt de harde grond open te hakken. Alhagy vertelt dat men dan vaak op botten stuit. Als blijkt dat dit graf van te recente datum is, wordt het weer toegedekt en op een andere plaats opnieuw begonnen. Bij het graven van de laatste rustplaats van opa Sillah kwamen er hele kleine botjes van waarschijnlijk een baby tevoorschijn. Deze botjes werden voorzichtig terzijde geschoven en het graf kon op de juiste diepte uitgegraven worden.

Klopper

Dinsdagavond, Het is rond 8 uur en al donker. De loopdeur in de poort zit al op de grendel. Er wordt op de poort geklopt, zacht geklopt en aanhoudend hard geklopt. ’t Zal een vreemdeling wezen, die verdwaald is zeker, dus ik loop toch maar even naar de poort. In het schijnsel van de lamp aan de buitenmuur zie ik een oude man in een zwarte kaftan met een rudimentair gebit. Ik begreep dat hij voor een consult kwam. Op die tijd iemand helpen, die geen Engels spreekt begin ik niet aan, dus legde ik in mijn beste Mandinka uit dat ik gesloten was en dat hij de volgende dag om 18.00 welkom was.

De volgende dag kwam hij terug en met vertaalhulp van Ali lukte het om zijn medische vraag te beantwoorden. Als er iemand verschijnt, die Ali niet kent treedt er een kennismakingsprocol in werking, waarbij op beleefde wijze gevraagd wordt naar iemands verblijfplaats, afkomst enz. Bij ons in Drenthe ging dat vroeger in de trant van “Waor kom ie weg?” en “Woarvan ben ie er iene “.

In dit geval bleek hij afkomstig en woonachtig in de Casamance = Zuid-Senegal. Zijn broer in Madiana was vorig jaar overleden en volgens de traditie was hij met de weduwe van zijn broer getrouwd. Nu reist hij geregeld heen en weer om beide vrouwen bij te staan. Het is mij nog niet duidelijk of zo’n huwelijk een formele zaak is met als reden dat “een vrouw alleen” een hulpeloos wezen is, of het een zaak is van financiële steun of dat dit gedwongen huwelijk ook in bed “geconsumeerd “wordt. De term “consumeren” heb ik wel eens zien gebruiken als een oudere man met een onrijp meisje trouwt en dan een aantal jaren wacht met het “consumeren ”van het huwelijk. Verschrikkelijke term, en dat niet alleen.

Ziekenhuis Bakou.

Toen Ali en ik naar het traumacentrum gingen, omdat Ali ter controle moest komen, heb ik medische spullen meegenomen, die ik in Nederland had gekregen. Ik bracht gloednieuwe automatische en handmatige bloeddrukmeters, oorthermometers en infrarood thermometers. Via de poortwachter kwam ik bij de “Officer in charge”,ofwel het medische opperhoofd. Na het zien van de spullen werden er notabelen van de kliniek opgetrommeld en gingen we op de foto. Achter het gebouw was de polikliniek en hing er op de struiken wasgoed te drogen. De familieleden die hun kampement voor het ziekenhuis hebben opgeslagen, moeten natuurlijk ook de was doen. Als snel leek me dat er weinig schot in de rij wachtenden was en ben ik rond 10.30 naar huis gegaan. Om 15.30 belde Ali dat hij klaar was en heb ik hem weer opgehaald.