Zondagmaal

Zondagmaal.

Mijn schrijfsel van vandaag herlezend, bekruipt me het gevoel dat ik de lezer vandaag wel een flink driegangenmenu voorschotel. Ik hoop dat mijn oprispingen jullie niet al te zwaar op de maag zullen liggen. Misschien goed om het toetje voor later te bewaren?

Voorgerecht: vervolg Nene.

Nene, de kruidenier van op de hoek, over wie ik vorige week schreef is inmiddels vaste klant. Haar hand speelt toch weer op. Door littekens is er zo weinig ruimte tussen de 4e en 5e vinger, dat erweer een ontsteking ontstaat. Als illustratie plaats ik vandaag met haar toestemming foto's van het in- en exterieur van haar winkel, een foto van haar hand tijdens de ziekenhuisopname ( laat je eetlust niet bederven ) en haar hand nu. Ze vertelt me dat ze elke dag twee keer naar het kliniekje in Brufut moet ( 5 km lopen of 2 uur reistijd met de bushtaxi ) om haar bloedsuiker te laten meten. Ze krijgt geen mededeling over het resultaat en haar dosering insuline wordt niet aangepast : zinloos dus. Ze moet per bepaling 50 dalasi betalen!

Ik overweeg nu toch om haar te leren zelf haar bloedsuiker te regelen.

MOCHT IEMAND AAN EEN BLOEDSUIKERMETER MET VÉÉL STRIPS KUNNEN KOMEN.....

Hoofdgerecht:Geld in Gambia

Naar aanleiding van mijn verhaal over de tijdrovende manier om in Gambia je salaris te bemachtigen, kreeg ik vragen en opmerkingen over het salaris van Yassin . Ik zal in het volgende stuk wat vertellen over "geld in Gambia".

Geld stinkt wel.

In tegenstelling tot de situatie in Nederland, waar we meest met ons bankpasje betalen, wordt hier in het dagelijks leven cash betaald. De Gambiaanse munt is de dalasi. Op dit moment is de koers ongeveer 58 dalasi voor 1 euro. Toen wij in 2001 in Gambia waren was de koers 5 dalasi voor 1 gulden, dus 11 dalasi voor 1 euro. De ontwaarding van de dalasi tegenover onze sterke munt is in 20 jaar dus een factor 5. Ondanks de prijsstijgingen hier, is voor ons het leven hier niet duurder geworden. Helaas is de inkomensstijging van de "gemiddelde Gambiaan "in die periode geen factor 5 geweest. .........

De dalasi kent munten van 50 butu's = 1/2 dalasi en 1 dalasi en biljetten van 5, 10,20,50,100 en 200 dalasi. Het papiergeld gaat door zo veel handen, dat veel papier een flinke stank verspreidt. Geld stinkt! Dat geeft ons altijd een heel rijk gevoel als we flink wat euro's gewisseld hebben ( zie foto). Bij afrekenen van wat boodschappen in de buurtsuper is een biljet van 100 dalasi de grootste coupure waar je mee kunt betalen. Er wordt al snel moeilijk gekeken als er meer wisselgeld teruggegeven moet worden. Bij kopen van groente op een lokale markt, is een snelle betaalactie alleen mogelijk wanneer je voldoende biljetten van 5 en 10 dalasi hebt.Nog een voorbeeld : toen onze tuinman Ali vorige week de onroerend zaak belasting van ons bezit hier ging betalen bij een vertegenwoordiger van het kadaster moest hij 350 dalasi betalen. ( U leest het goed: we betalen hier per jaar voor 2 compounds waarop 3 huizen het duizelingwekkende bedrag van 6 euro ) . Ik had hem biljetten van honderd dalasi gegeven,maar wisselen was onmogelijk. Hij gaat dan naar de supermarkt, koopt voor 10 dalasi een pakje chinese thee en gaat met gepast geld weer terug om te betalen. Voor de hoofdrekenaar ( m/v) onder jullie : de OZB kwam dit jaar opgeteld op 360 dalasi uit.Bij het afrekenen in een echte supermarkt, waarbij de rekening al snel een paar duizend dalasi's is, scheelt betalen met biljetten van 200 dalasi veel telwerk.

Bestaansminimum.

In Nederland is er precies uitgerekend wat het bestaansminimum is voor een alleenstaande of gezin met een bepaalde samenstelling. Duidelijk zal zijn dat dat rekenwerk, ondanks precisiewerk achter de komma met verrekening van allerlei toeslagen, een groot gehalte van natte-vinger-werk heeft. Zo is mijn antwoord op de vraag of het salaris van 2600 dalasi,dat Yassin vorige week haalde, voldoende is om van rond te komen ook maar een slag in de ruimte.Ter verduidelijking van het lage salaris van Yassin : ze is in september begonnen aan een leerwerkstage als lerares, in eerste instantie onbezoldigd, maar ze krijgt vanaf 1 januari een soort stagevergoeding vanwege haar inzet.

Wij begrijpen niet hoe veel mensen rondom ons huis kunnen rondkomen. Vrouwen verkopen een ui voor 10 dalasi, een kwart kooltje van 25 dalasi, een paar pepertjes voor 5 dalasi, enzovoort. Het dagloon van een metselaar bedraagt 350 dalasi en voor de duvelstoejager 150 dalasi. Afgelopen week kwam de lasser voorrijden met een slijptol en lasapparaat om een poort te repareren. Hij vraagt dan als arbeidsloon van deze rijke blanke 600 dalasi.

De mensen die een vaste baan hebben zijn vooral in overheidsdienst ( onderwijs,gezondheidszorg, politie ) . Ter gelegenheid van de presidentsverkiezingen in december zijn de salarissen fors verhoogd. Het beginsalaris is nu ongeveer 4500 dalasi . Met aftrek van inkomstenbelasting en pensioenpremie blijft daar 4100 dalasi van over. Dan te bedenken dat er op een compound van opa/oma, 3 zoons met 5 vrouwen en 20 kinderen soms maar 1 persoon is met een vast inkomen. Er moet onder de vloer van het bestaansminimum toch ook nog een kelder zijn, lijkt me.

Ik zou zo nog wel heel wat cijfers over u kunnen uitstrooien, maar gezien het feit dat wijna 20 jaar nog maar een vaag idee hebben van de financiele paragraaf verwacht ik niet dat ik het jullie volkomen duidelijk kan maken.

Of we het nu het toeval willen noemen ( waar je wiegje heeft gestaan ), geluk, zegening ,bedenk het zelf maar.......,voor mijn part meen je dat je het verdient omdat je er zo hard voor werkt ( of gewerkt hebt) ....... de kloof tussen zij die hebben en zij die niet hebben is breed en diep. Maar natuurlijk niet alleen tussen Nederland en Gambia, maar ook binnen landsgrenzen. Dat gaat geheel buiten het bestek van dit weblog.

Nagerecht : Spraakloos.

Tijdens mijn spreekuur komt een mooi geklede dame aan de poort met de vraag of ik een keer haar man wil bezoeken om zijn bloeddruk te meten. Uit haar verhaal begrijp ik dat hij drie jaar geleden een beroerte heeft gehad. Nu wil ze graag dat zijn bloeddruk gemeten wordt.

De volgende ochtend loop ik met Ali als tolk, gewapend met bloeddrukmeter en stethoscoop, naar hun erf. Eerst wordt zijn vrouw erbij geroepen. Ze zit verderop langs de hoofdzandweg broodjes met prutbeleg te verkopen. Twee puberdochters zijn druk bezig onder een grote mangoboom water te putten om de was te doen.

De patient zit op zijn bed. Er is een urinelucht te ruiken. Yusufa is ergens tussen de 50 en 60 jaar. Drie jaar geleden werd hij wakker na een middagdutje - hij werkte als broodbezorger vanaf 4.00 uur - met een rechtszijdige verlamming en een afasie. Zijn bloeddruk is goed, zonder medicijnen. Inventariserend blijkt hij niet zelfstandig van bed te kunnen komen. Samengevat moet hij bij alles geholpen worden. Zijn grote boodschap doet hij op een emmer, waarbij het hurken en overeind komen flink takelwerk vereist. Hij komt vrijwel nooit buiten. Kortom : zonder spraak in de gevangenis.....

"Kun je wel direct bij Alieu komen"? "Je weet wel, die man met de beroerte,wiens vrouw twee weken is overleden". Het blijkt dat Alieu, die net als Yusufa 3 jaar geleden een rechtszijdige verlamming kreeg door zijn dochter op het gat dat hier een toilet wordt genoemd is gevonden.

Bij aankomst ligt Alieu te bed en wel zo dat hij door het verlies van de helft van zijn gezichtsverlies de bezoeker niet kan zien......Alieu kreeg dus drie jaar geleden een forse beroerte met afasie en een zgn apraxie. Hij wist niet meer dat je uit een kopje kunt drinken, dat je je benen door je broekspijpen moet steken en niet de broek over je hoofd moet trekken. Ik heb de familie een aantal keren dit fenomeen moeten uitleggen. Alieu is eigenlijk flink opgeknapt in die jaren: hij kan weer zelfstandig lopen, zijn apraxie is verbeterd. Helaas is zijn expressie door taal nul gebleven. Hij werd tot voor kort verzorgd door zijn vrouw,maar zij is half januari overleden. Nu is hij vaak hele dagen alleen, omdat zijn kinderen moeten werken voor de kost. Omdat zijn toiletgang niet zo veel uitstel verdroeg, is hij vanmorgen toch op zijn hurken boven het toiletgat gaan zitten. Uit het verhaal blijkt hij obstipatie te hebben, waardoor hij lang werk heeft om zijn uitwerpselen ook werkelijk uit te werpen. Vanmorgen was het ook weer een moeizame bevalling en toen kon hij niet meer omhoog komen. Na meten van de bloeddruk en laten ophalen van zakjes macrogol tegen de obstipatie liepen we weer naar huis.

Twee spraakloze mannen in een situatie die menigeen sprakeloos zou maken.

Gelukkig ken ik inmiddels Brit van de Nederlandse stichting www.caring4mobility.com. Brit bezoekt als een 21e eeuwse Florence Nightingale in haar stoere Landrover Defender door heel Gambia mensen met een handicap, wier leven verbetert door hulpmiddelen. Britt zorgt er voor dat de elleboogkrukken, braces, lichtgewicht rollators, po- en rolstoelen, die in ons land afgedankt worden hier een zinvol tweede leven krijgen.

En na een telefoontje kwam Britt, misleid door Google Maps langs een avontuurlijke natte route met twee postoelen en een rolstoel naar Madiana. Alieu hoeft niet meer bang te zijn dat hij de hele dag in eenzaamheid boven het toiletgat hoeft door te brengen. Yusufa kan nu in een rolstoel naar buiten om zijn dochters onder de mangoboom te zien wassen en het betere takelwerk om hem van de poepemmer te krijgen is verleden tijd. De geplaatste foto's geven een beeld van de situaties.