Verkeer(d)

Verkeer(d)

“Naar Gambia? Dat is toch in Afrika? Mij niet gezien…vaccinaties, diarree door bedorven voedsel, kans op malaria, ik kan niet tegen de malariaprofylaxe enzovoort. Toch is de kans op doodgaan door bovenstaande oorzaken heel klein en dit zijn verkeerde antwoorden op de vraag wat het grootste risico is op overlijden in Gambia. De meeste toeristen komen namelijk om in het verkeer.

Verkeer

In de ruim 20 jaren dat we geregeld in Gambia komen, hebben we de verkeerssituatie zien veranderen. Waren het in het begin vrijwel alleen de aftandse taxibusjes en de gele taxi’s, die her en der mensen oppikken en afzetten, die je hier op straat zag, dan zijn nu de particuliere auto’s ver in de meerderheid. Dat betekent dat het op de schaarse asfaltwegen steeds drukker en chaotischer wordt. Afgelopen maanden is de nieuwe “autoweg” van het vliegveld naar de hoofdstad Banjul deels afgebouwd en in gebruik genomen. Het is onduidelijk of het een vier-of zesbaans weg is geworden, want elke belijning ontbreekt nog. Het woord autoweg zet ik bewust tussen aanhalingstekens, want voetgangers, ezelkarren, honden, geiten, schapen en koeien kennen het begrip autosnelweg niet. De frequent voorkomende spookrijders weten niet dat het de bedoeling is dat verkeer aan één kant van de middenberm dezelfde kant op rijdt. Veel ongevallen met dodelijke afloop zijn het gevolg. Op de kruispunten is het de weggebruikers niet duidelijk dat rotondes hun werk doen bij gratie van circulatie, vergemakkelijkt door het feit dat verkeer op de rotonde voorrang heeft. Nu staan er ook nog (?) helemaal geen verkeersborden en naar schatting minder dan 0,5 promille van de rijbewijshouders heeft ooit rijles gehad, dus of verkeerborden helpen???? Op de rotondes staan de auto’s geregeld muurvast, dus alleen middels doordrukken en vooral claxonneren kun je enige progressie maken. Gelukkig kunnen de voetgangers van alle kanten kriskras tussen de auto’s veilig oversteken. Afgelopen week stonden we vast achter een taxi, waarvan de bestuurder tijd had om uit zijn achterbak een jerrycan met water te pakken, de motorkap te openen, de radiator bij te vullen,de kap dicht te doen, de lege jerrycan achterin te zetten en weg te rijden zonder in de tussentijd de circulatie op de rotonde belemmerd te hebben : een wereldrecord!!

Ali bezocht afgelopen week een vriend die gewond is geraakt door een gekapseisd taxibusje. Oorzaken:1: in een 12 persoonsbusje 25 mensen, 2:op het dak 500 kg rijst,2 geiten en 3 schapen ;3:schokdempers, vering en banden 3^e hands en op sterven na dood 4: te hard rijden. Overigens vielen de verwondingen mee.

Luchtverkeer.

De palmboom voor ons huis waaiert weer flink uit en dat betekent ’s ochtends schaduw op de zonnepanelen. Tijd voor de kapper. Bakary Montero behoort tot de stam van de Manjaco’s en dat zijn de boomklimmers. Het is een stam die in Gambia klein in aantal is. Van oorsprong zijn het animisten/christenen en is het hun daarom toegestaan om alcohol te nuttigen. Bakary vertelt dat zijn grootvader een palmtapper was: hij tapte onder de kroon van de palmboom het suikerhoudende sap af, waarvan een alcoholische drank gemaakt wordt. Zo wordt deze vaardigheid van vader op zoon overgedragen. Op de foto’s ziet U hoe hij naar boven klimt (voetenwerk!) en de palm kortwiekt. Even later is er gekwek achter de muur waar de palmbladeren terecht zijn gekomen. Twee vrouwen zijn in de schaduw van een mangoboom bezig om de bladeren van de takken te halen. Ze maken hiervan vegers en bezems voor de verkoop.

Grensoverschrijdend verkeer

Achterbuurvrouw Amie, fors voorkomen, naar schatting 10 kinderen gebaard waarvan een aantal overleden, voor mij van verre herkenbaar aan haar harde rauwe stem, komt op het spreekuur. Ze is een voorvrouw van de grote groentetuin en komt vertellen dat er koeien door de omheining breken en hun oogst vernielen. “We huilen allemaal”, vertaalt Ali. Vorig jaar beschreef ik hoe we met hulp van jubileumsponsoring het watersysteem vernieuwden, tuinslangen monteerden om de zonnepanelen schoon te spuiten, 20 kranen van de waterbakken vervingen en uitgebreid het hekwerk repareerden. Ali en ik gaan de volgende dag kijken en zien inderdaad een plaats waar de slimme koeien met hun hoorns het kippengaas opgelicht hebben: vrije doortocht. Wat mij opvalt is dat er een dikke laag zand op de zonnepanelen ligt. De volgende dag koop ik benodigdheden voor reparatie van het hek, maar stel als eis dat eerst de zonnepanelen afgespoten moeten worden. Dat is inmiddels 4-6 weken geleden……. geen actie. Vanmorgen op weg naar het strand voor een hardlooprondje zagen we in de tuin 2 koeien lopen, opgejaagd door een aantal boze vrouwen. In plaats van huilen, was het beter geweest om de zonnepanelen af te spuiten…Ik begrijp het vast verkeerd, maar afspraak is afspraak.

Het kán verkeren.

Voor de lezers met een algemene ontwikkeling is natuurlijk direct duidelijk dat dit het levensmotto was van de bekende 19^e -eeuwse dichter/schrijver Bredero. ( Je begrijpt dat ik dit moest opzoeken ) Hij bedoelt hiermee dat er op elk moment onverwachte gebeurtenissen in een mensenleven kunnen plaatsvinden. De illustratie volgt onder.

Omdat ik me aansluit bij de mohammedaanse weekkalender houd ik op vrijdag geen spreekuur. Dat betekent op zaterdag vaak extra aanloop. Daarom was ik gisteren gelukkig met de hulp van Yara en Lenna, respectievelijk kinderverpleegkundige en student geneeskunde. Naast elkaar op het bankje in de spreekkamer gezeten, zagen we hulpvragers met diverse probleempjes voorbijkomen. Dankzij deze meiden zag ik dit spreekuur door hun ogen. Hoewel ze wel bekend zijn in Gambia, is de ontmoeting met de dorpsbewoners op deze manier nieuw. Mede door hun belangstelling kreeg mijn beleving ook een boost, een soort wedergeboorte, maar dan anders, dus.

Als laatste kwamen twee dames, van wie er 1 een baby’tje vanachter haar rug uit een flinke laag lappen tevoorschijn toverde. Ali vertelde dat dit de oma was, want de moeder voelde zich niet goed. Uit de geboortekaart bleek dat het meisje op 23 september is geboren. Oma maakt zich zorgen omdat het niet goed gaat met de baby. Het kind maakt een “zielige indruk”, vooral door de manier van huilen en wel heeeel klein….Na een geboortegewicht van 2900 gr weegt ze nu 3600 gr 20 weken na de geboorte. Je kunt dus bijna niet spreken over gewichtstoename! Bij navraag: geen borstvoeding, maar voeding uit een blik melkpoeder en wel 16 gram poeder per dag. Eigenlijk zou je verwachten dat zo’n kindje nu 900 ml per dag zou drinken, waarin opgelost 100 gr poeder. We zijn alle drie ondersteboven…… hoe moet je dit verwoorden? Zou het uitsluitend door de onvolwaardige voeding ontstaan zijn of is er sprake van een onderliggende aandoening?

Praktische oplossing: flesje mee uit de voorraad (uit Westerbork ), 1 pak babyvoeding van de Kruidvatdames met voor de eerste week per dag 550 ml voeding waarin 60 gram poeder. Het is immers niet verstandig de kans te lopen dat we gaan “overvoeren”. Na het advies over 1 week terug te komen voor wegen aanvaarden de dames de terugtocht. Ze blijken ergens halverwege het volgende dorp te wonen. Ze zullen wel via de Tamtam of rooksignalen hebben vernomen waar Abraham de mosterd haalde en moeders zonder borstvoeding…inderdaad.

Zeker, het kán verkeren, maar in dit geval verkéérde het echt, ook voor Yara en Lenna.