Respect, enzovoort

Respect

Wat ons opvalt tijdens ons verblijf in Madiana is het respect dat mensen hebben voor oudere mensen. Als Ali een oudere vrouw uit de “wachtkamer” haalt, spreekt hij haar aan met “Mero”. Dat woord betekent oudere vrouw, maar dan niet in de betekenis van ons “old wief”, maar het is een woord dat respect uitdrukt. Een oudere man is hier “Kebba”.Niemand kan mij uitleggen op welk moment van het leven je dit predicaat krijgt en het begrip “ouder ”is natuurlijk ook sterk cultuurbepaald. We zijn al even aan het woordstoeien geweest om een Nederlands woord voor een oudere te verzinnen dat respect uitdrukt, maar dat gestoei is tot nu toe vruchteloos. Ik weet dat er neerlandici onder de lezers zijn, dus wie weet….,

Ik krijg de indruk dat oudere vrouwen hier veel langer actief, moeten, blijven dan mannen. Veel gerimpelde vrouwen op mijn spreekuur met klachten van ‘pijn in ’t lijf” blijken nog water uit de put te trekken, in de groentetuin te werken en hout te sprokkelen om op te koken. De wijze oude mannen zitten het liefst op een bankje onder een mangoboom, de bantaba, te praten.

Groentetuin.

Vorige week schreef ik over de huilende vrouwen van de groentetuin, omdat koeien door de omheining breken. Inmiddels zijn de zonnepanelen schoon en heb ik samen met Ali geïnventariseerd waar de zwakke plekken zitten. De oorzaak zit vooral in het roesten van het kippengaas, omdat de plastic coating is gesmolten door vuur. Een paar vrouwen ontvouwden vanmorgen een complottheorie: de eigenaren van de koeien beschadigen moedwillig het hek door het stichten van bermbrandjes, want ze weten dat de koeien dan in kunnen breken, lekker groenvoer eten en vervolgens meer melk produceren: kassa!! Tijdens dit gesprek aan weerszijden van het hek, kwam er een dame bijstaan, die op haar kruis wees en over borow= medicijnen begon. Ali vertaalde dat ze jeuk heeft in haar “private part” en of ik medicijnen daartegen heb. In Hoogeveen heb ik tijdens een ontmoeting bij het uitlaten van de hond of bij een boodschap in de Hoofdstraat deze vraag nooit gehad. Zal wel cultuurverschil zijn, toch?

Ali en zijn kompaan Mass hebben de afgelopen week met ijzerdraad en betonspijkers de zwakke plekken hersteld.

En toen werden op 1 nacht 15 kranen om de cementen waterbakken gecontroleerd te vullen gestolen. Het schijnt de dieven om het koper in de kranen van Gambiaanse kwaliteit te gaan. Helaas voor hen zit er in deze kwaliteitskranen geen koper verwerkt. Maar ze zijn wel weg.

Groot feest.

Onze Groninger buren ( U weet : er gaat geen mens boven Groningers)kregen deze week van hun watchman de blijde boodschap dat hij over 2 dagen in het huwelijk treedt, bij herhaling en gestapeld. Het is niet geheel duidelijk hoeveel vrouwen hij door diverse oorzaken is kwijtgeraakt ( niet door overlijden ) maar op dit moment leek hij met 1 vrouw getrouwd te zijn. Wel zeker is dat er door zijn noeste bevruchtende arbeid ( hij heeft dan ook een agrarische opleiding gedaan) al 10 kinderen als zijn nazaten het levenslicht mochten aanschouwen. Bruidegom en bruid zijn zelf niet aanwezig tijdens de huwelijksvoltrekking, maar sturen ieder een vertrouwenspersoon naar de imam met de vraag om een echtverbintenis vast te stellen: zo gepiept dus. Natuurlijk is in Nederland binnenkort de mogelijkheid om online te trouwen, maar tot dan zitten we met een voorbereidingstijd van minstens 1 jaar, een reeks slapeloze nachten over datum, romantisch unieke plaats, wie uit te nodigen en ga zo maar door.

Wel kwam er een uitnodiging om later, in feestkledij, aanwezig te zijn bij het plechtige moment dat de kersverse bruidegom zijn bruid op het erf van haar ouders komt halen. Op de foto’s van het feest zien we een prachtig wit pak voor de maagdelijke bruidegom en kleurige jurken voor de bruid. Gelukkig was het voor de bruid dus toch feestelijk. Geruststellend dat de bruid niet per DHL op een afgesproken ( hij zou toevallig niet thuis zijn, geef het pakje maar bij de buren af) tijdstip bij de bruidegom wordt thuisbezorgd.

Het zou ons ernstig teleurstellen als de repetitieve bruidegom nu zou versagen en de bruid minder dan X kinderen zou laten baren. ( X=?)

En ziedaar, raadsel opgelost: Kebba’s rusten terecht uit onder de mangoboom.

( Noot: jullie begrijpen dat ik nu wel reken op commentaren die minder vleiend zijn dan tot dusver )

Hoewel bovengenoemde buren in verband met onbekendheid van de te volgen route hadden aangegeven vóór het donker thuis te willen zijn, liep het allemaal toch wat uit. (dat verwacht je hier niet). Gevolg was dat ze in het donker door Google Maps via het verkeerde Braamstruikse Binnenpad ( je weet wel ….uit de Fabeltjeskrant) werden geleid en ergens in het mulle zand vastliepen. Dankzij hun abonnement bij de AGWB werden ze snel weer op weg geholpen en kwamen ze weer veilig thuis.

Schaduw

Op 10 maart begint dit jaar de jaarlijkse vastenmaand, de ramadan, en deze werpt al een schaduw vooruit. Dat betekent dat er nog snel even getrouwd moet worden (een kokkin op het erf is altijd handig als ’s avonds het vasten gebroken wordt met een lekkere maaltijd). Dat betekent ook dat de vrome moslims die vorig jaar de 4 weken vasten niet hebben gehaald, dit voor 10 maart moeten inhalen. Afgelopen week verscheen een jonge vrouw op het spreekuur met een lelijke infectie. Ik wilde haar een antibioticum meegeven, 3 x per dag in te nemen. Ze bleek echter nu al 1 maand te vasten om het gemiste vasten van vorig jaar in te halen en dan mag je tussen zonsop-en ondergang ook geen medicijnen innemen. Dat betekent dat ze gedurende 56 dagen tussen 05.00 en 19.30 uur niet eet, maar ook niet drinkt. Ik heb haar maar een 2^e keusmiddel met een 1 x daagse dosering gegeven.

Inhaalgroei

Het babymeisje, over wie ik vorige week schreef dat ze in 5 maanden nauwelijks in gewicht aangekomen is, kwam gisteravond weer met oma. Ze woog gisteren bijna 4 kg en is in 1 week dus bijna 400 gr gegroeid. Ze is niet meer zielig en huilt niet meer. Omdat ze zo hongerig is, heeft ze de dubbele hoeveelheid voeding gekregen als ik geadviseerd had, maar dat kon ze kennelijk verteren.

Ik heb nog eens uitgevraagd wat er met haar moeder aan de hand is. Oma wees op haar hoofd en vertelde dat moeder aanvallen heeft van flauwvallen. Mijn simulatie van een epileptische aanval gaf een blik van herkenning en ze plast bij het flauwvallen ook in haar “broek”. Moeder heeft het “al lang”, maar sinds haar huwelijk is het erger geworden. (?) Er is wel eens een “scan” gemaakt, dwz een ECHO, en ze heeft medicijnen gehad. Met het verzoek om een video-opname te maken van een aanval en de volgende keer de lege verpakking van de pillen mee te nemen verdwenen de dames in de duisternis. Het was zaterdag zo druk, dat het inmiddels pikdonker was.

Als ik op maandag mijn hoofd breek of ik op zondag nog wat te melden zal hebben, blijkt deze breuk later in de week niet nodig te zijn geweest. Ik ben zoals bekend hardleers.

Bij gezondheid komende zondag weer op ongeveer dezelfde tijd en dezelfde golflengte.